Ιστορικά Διλήμματα (Μέρος Δ')

Η ΜΑΧΗ

Αν η μάχη πραγματοποιούταν με αυτούς τους αριθμούς, δηλαδή 250.000 Πέρσες πεζοί και 50.000 ιππείς εναντίον 60.000 Ελλήνων πεζών ( 10.000 Σπαρτιάτες) και 10.000 ιππέων τότε σήμερα θα μελετούσαμε μία επική πραγματικά μάχη. Το κλειδί της ελληνικής νίκης θα ήταν κατά πόσο το ιππικό θα μπορούσε να αποτρέψει την περικύκλωση της οπλιτικής φάλαγγας από τους πολυπληθέστερους Πέρσες ιππείς μέχρι να προλάβει η φάλαγγα να προελάσει και να συντρίψει τον όχλο που αποτελούσε τον Περσικό πεζικό. Αντίθετα οι Πέρσες θα έπρεπε να προβάλλουν σθεναρή άμυνα με το πεζικό τους ώσπου να προλάβει το ιππικό τους να πραγματοποιήσει κυκλωτική κίνηση και να επιτεθεί στην φάλαγγα από τα νώτα. Σε αυτή την μάχη πιστεύω ότι ο Ελληνικός στρατός θα επικρατούσε γιατί στην πρώτη κιόλας σύγκρουση με την φάλαγγα το πεζικό των Περσών θα υποχωρούσε άτακτα. Αν οι Έλληνες δεν καταδιώκανε τους πεζούς αλλά βαδίζανε συντεταγμένοι και εναντίον των ιππέων τότε θα χαρίζανε στα ελληνικά όπλα μία ακόμη μεγαλειώδη νίκη.
Αν βέβαια οι Έλληνες καθυστερούσαν και ο Ξέρξης προήλαυνε μέχρι την Θεσσαλία και ένωνε τον στρατό του με του Μαρδόνιου, τότε το αποτέλεσμα θα ήταν διαφορετικό. Ο ελληνικός στρατός θα στερούνταν 10.000 πεζούς αλλά κυρίως 10.000 ιππείς από την βόρεια Ελλάδα. Ο περσικός στρατός θα έφτανε τις 330.000 περίπου πεζούς και 70.000 ιππείς σύνολο 400.000 άντρες. Για να επιχειρήσουν οι Έλληνες οποιαδήποτε επιθετική ενέργεια στην Θεσσαλική πεδιάδα εναντίον τόσο πολλών ιππέων, θα χρειαζόταν τουλάχιστον 100.000 οπλίτες. Καθώς τέτοιος αριθμός φαντάζει εξωπραγματικός για την Ελλάδα, στην περίπτωση αυτή οι Έλληνες θα περιοριζόταν ακόμη μία φορά στην άμυνα και ο Ευρυβιάδης θα αποδεικνυότανε σωστός στις προβλέψεις του ενώ ο Θεμιστοκλής θα είχε προξενήσει μεγάλη συμφορά στην πατρίδα του.



ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Ο Ευρυβιάδης έπραξε όπως όριζε ο Λυκούργος και άφησε τον ηττημένο στρατό να διαφύγει. Ο Ηρόδοτος φαίνεται να συμφωνεί με την απόφαση των Ελλήνων να αφήσουν τον Ξέρξη να διαφύγει. Ο Πολύαινος επαινεί τον Θεμιστοκλή που τελικά συνέβαλε στην αναχώρηση του Βασιλιά από την Ευρώπη. Ακόμη και ο Κινέζος στρατηγός και φιλόσοφος SUN ZU συμβουλεύει τους στρατηγούς να μην καταδιώκουν ηττημένους στρατούς (SUN ZU, Η τέχνη του Πολέμου 7, 35-36). Η εξολόθρευση του Ξέρξη θα χρειαζόταν ακόμη μία ναυμαχία και τουλάχιστον δύο ακόμη μάχες. Η ναυμαχία (Μυκάλη) και η μάχη εναντίον του Μαρδόνιου (Πλαταιές) πραγματοποιήθηκαν τελικά με μεγαλειώδεις νίκες των Ελλήνων. Η τελική μάχη εναντίον του Ξέρξη δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ λόγω του παραδοσιακού Σπαρτιατικού συντηρητισμού. Το ρίσκο ήταν βέβαια μεγάλο αλλά οι Έλληνες έχασαν μία μοναδική ευκαιρία να απαλλαγούν από τους Πέρσες για πάντα. Η ανάμειξη των Περσών στον Πελοποννησιακό Πόλεμο καθώς και η υποκίνηση τους για την έναρξη του Κορινθιακού φανερώνει ότι παρά τα προφανή οφέλη της φυγής του Ξέρξη, οι διάδοχοι του κατάφεραν με έμμεσο τρόπο να προξενήσουν τεράστιες καταστροφές στους Έλληνες. Οι απώλειες των Ελλήνων σε στρατιώτες και άμαχους κατά τη διάρκεια των Περσικών Πολέμων είναι ένα μικρό κλάσμα των απωλειών του δεύτερου μισού του Πελοποννησιακού και του Κορινθιακού Πολέμου.
Η ιδιαίτερα ειδεχθής Ανταλκίδειος Ειρήνη του 386 π.Χ. αποκαλύπτει το μέγεθος του σφάλματος που διέπραξε ο Ευρυβιάδης και οι Σπαρτιάτες. Οι Έλληνες έπρεπε να περιμένουν μισό ακόμη αιώνα μέχρι την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου για να απαλλαγούν από την Περσική Αυτοκρατορία, και να κυριαρχήσουν στον γνωστό μέχρι τότε κόσμο.



Βιβλιογραφία
Ηρόδοτος, «Ουρανία»
Πολύαινος. «Στρατηγήματα»
J.F.C. Fuller «Η Ιδιοφυής Στρατηγική του Μεγάλου Αλεξάνδρου»
Sun Zu «Η Τέχνη του Πολέμου»
Victor David Hanson «Πελοποννησιακός Πόλεμος», «What If?, No Glory That Was Greece»
Διόδωρος Σικελιώτης «Ιστορική Βιβλιοθήκη, Τόμος Ζ΄»