Παρασκευή 1 Οκτωβρίου 2010

ΓΑΥΓΑΜΗΛΑ 331 π.Χ.


Η ΜΕΡΑ ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΕ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ






ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Ο Αλέξανδρος Γ', ο γνωστός σε όλους μας ως Μέγας Αλέξανδρος, βασιλιάς της Μακεδονίας και αρχιστράτηγος των Ελλήνων έχει ήδη καταφέρει ότι δεν κατόρθωσαν οι προηγούμενοι ηγέτες του ελληνισμού (δεν συμπεριλαμβάνω τη μυθιστορία μέσα) και σε μόλις τρία χρόνια έχει καταλάβει την Ανατολία, τη Φοινίκη και την Αίγυπτο. Η πορεία του είναι τόσο εντυπωσιακή που ο Μεγάλος Βασιλιάς των Περσών Δαρείος Γ΄ Κοδομανός του προσέφερε ανακωχή με τον όρο να κρατήσει τα εδάφη που έχει καταλάβει ήδη και να μη συνεχίσει τη προέλαση του. Με δεδομένη τη διαφορά δυναμικότητας σε άντρες και χρήματα υπέρ των Περσών αλλά και το γεγονός ότι οι Έλληνες θα έπρεπε πλέον να προελάσουν σε καθαρά Περσικό έδαφος μακριά από τη Μεσόγειο, ο πλέον έμπειρος στρατηγός των Μακεδόνων Παρμενίων, εισηγήθηκε στο νεαρό στρατηλάτη να δεχτεί την πρόταση. Ο Αλέξανδρος ανταπάντησε πως αν ήταν ο Παρμενίων θα τη δεχότανε!
Οι Μακεδόνες μόλις έφυγαν από την Αίγυπτο και βαδίζουν ολοταχώς προς τη καρδιά της Περσίας. Αντικειμενικός σκοπός τους είναι η Βαβυλώνα που θα ανοίξει τις πύλες της μυστηριώδους Ανατολής. Το πεδίο όμως της αντιπαράθεσης έχει αλλάξει πολύ σε σχέση με το παρελθόν. Οι στενωποί και οι κοιλάδες της Ανατολίας έχουν δώσει τη θέση τους στις ερήμους και στις αχανείς πεδιάδες της Μεσοποταμίας όπου οι τεράστιοι αριθμοί των Περσών μπορούν να διαδραματίσουν ρόλο στην εξέλιξη των μαχών. Ο ικανότατος αλλά μικρός στρατός της Μακεδονίας μπορεί έυκολα να υπερφαλαγγιστεί από τους πολλαπλάσιους πολεμιστές της Ασίας.

Η ΜΑΧΗ

Ο Δαρείος αυτή τη φορά άκουσε τους στρατηγούς του πολύ προσεκτικά. Επέλεξε τη θέση Γαυγάμηλα, κοντά στα Άρβηλα, για να πολεμίσει τον Αλέξανδρο. Μια πλατιά αχανής πεδιάδα όπου θα μπορούσε να αναπτύξει την τεράστια στρατιά του και να ισοπεδώσει τους Μακεδόνες! Πεντακόσιες χιλιάδες άντρες εναντίον μόλις σαράντα εφτά, αναλογία μεγαλύτερη του 1:10 και η νίκη φάνταζε σίγουρη. Παρέταξε μπροστά από τους πεζούς του διακόσια πολεμικά άρματα ικανά να θερίσουν οποιαδήποτε άμυνα της εποχής και στα πλάγια τους ιππείς. Το χαρακτηριστικό είναι πως οι Πέρσες είχαν στη διάθεση τους περί τους σαράντα χιλιάδες ιππείς, όσους περίπου και το σύνολο των Μακεδόνων! Η νίκη φάνταζε εύκολη και για αυτό ο Δαρείος κράτησε του Ινδικούς πολεμικούς ελέφαντες ως εφεδρεία πίσω από τους πεζούς.
Ο Αλέξανδρος παρέταξε ως συνήθως την αδιαπέραστη φάλαγγα στη κέντρο της παράταξης, τον Παρμενίωνα με μεγάλο όγκο ιππικού στα αριστερά και ο ίδιος ηγούταν της δεξιάς παράταξης με το επίλεκτο ιππικό των Εταίρων και τους πεζέταιρους.

Αντίθετα με τις άλλες δύο μάχες (Γρανικός 334π.Χ., Ισσός 333π.Χ.) που ο Μακεδόνας στρατηγός επιτέθηκε πρώτος τώρα οι συνθήκες τον ανάγκασαν να επιλέξει την άμυντική τακτική. Από την άλλη ο Δαρείος γεμάτος αυτοπεποίθηση ξεκίνησε τη σύγκρουση στέλνωντας τα άρματα να διασπάσουν τη φάλαγγα και να ετοιμάσουν το έδαφος για τη γενική έφοδο. Οι φαλαγγίτες όμως επεφύλαξαν μια δυσάρεστη έκπληξη στον Πέρση βασιλιά καθώς αντιμετώπισαν τα άρματα χωρίς καμία απώλεια! Τότε ο Δαρείος διέταξε γενική επίθεση κυρίως με το ιππικό στις δύο πλευρές. Η αριστερή πλευρά της Μακεδονικής παράταξης δέχτηκε το μεγαλύτερο πλήγα με τον Παρμενίωνα να μη μπορεί να ανταπεξέλθει μόνος του και κάλεσε ακοντιστές από την εφεδρεία της στρατιάς. Η φάλαγγα άνοιξε πολύ για να αντιμετωπίσει το πλάτος της παράταξης των Περσών αλλά και να βοηθήσει το ιππικό, αφήνοντας έτσι ένα αρκετά μεγάλο κενό στο κέντρο ακριβώς της στρατιάς, δίνοντας την ευκαιρία στους αντιπάλους να τη διασπάσουν. Οι Πέρσες ιππείς που τελικά περάσανε μέσα από το κενό, αντί να επιτεθούν στη φάλαγγα από πίσω, επιτέθηκαν στο στρατόπεδο των Μακεδόνων με σκοπό να λαφυραγωγήσουν χάνοντας έτσι μια μοναδική ευκαιρία να χαρίσουν τη νίκη στον ηγεμόνα τους!

Η Ελληνική παράταξη άντεξε τη σφοδρή επίθεση των ασιατών και τώρα ήρθε η σειρά του Αλέξανδρου για αντεπίθεση. Με μία παραπλανητική κίνηση προς τα δεξιά, παρέσυρε το σύνολο των Περσών ιππέων μακριά από τη παράταξη τους και τότε με τους Εταίρους του επιτέθηκε κατά μέτωπο εναντίον του ίδιου του Δαρείου θερίζοντας τους αμυνόμενους στο διάβα του!
Οι Μακεδόνες και ο ίδιος ο Αλέξανδρος έφτασαν σε απόσταση αναπνοής από τον Μεγάλο Βασιλιά που πανικοβλήθηκε και εγκατέλειψε το πεδίο μάχης ακόμα μία φορά (Ισσός), εγκαταλείπωντας αυτή τη φορά οριστικά και την αυτοκρατορία του! Ύστερα από δύο ώρες μάχης και περί τους εξήντα χιλιάδες νεκρούς Πέρσες, ο μεγάλος αντίπαλος του Ελληνισμού κατατροπώθηκε χάρη στη στρατηγική ιδιοφυία του Μεγάλου Αλεξάνδρου και το απαράμιλλο θάρρος των στρατιωτών του.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Η μάχη στα Γαυγάμηλα σφράγισε το τέλος της εποχής των Περσών και σημάδεψε την απαρχή της Ελληνιστικής εποχής. Τα ελληνικά έγιναν η κυριάρχη γλώσσα του κόσμου και παρέμειναν μέχρι τη πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1453μ.Χ. Ο ελληνικός πολιτισμός διαδώθηκε μέχρι την Ινδία και τη Κίνα και κυριάρχησε στη κουλτούρα όλων των λαών από εκείνη τη στιγμή μέχρι και σήμερα. Το όραμα του Αλέξανδρου για μια μεγάλη αυτοκρατορία με την ειρήνη να κυριαρχεί στο εσωτερικό της ήταν το εφαλτήριο της Pax Romana αλλά και της σημερινής προσπάθειας για την λεγόμενη Pax Americana! Η έννοιες της ελευθερίας, της τέχνης, της επιστήμης απλώθηκαν σε ολόκληρο το γνωστό κόσμο, μεταλαμπαδεύοντας έτσι τη γνώση των αρχαίων και σε άλλους λαούς, που σε περίπτωση νίκης των Περσών θα εμεναν για πάντα στο σκοταδισμό της Ανατολής

1 σχόλιο:

  1. Ευχαριστώ πολύ για τον κόπο σας. Η προσφορά σας είναι ανεκτίμητη στην εποχή αμνησίας της Ιστορίας μας που ζούμε.

    Οι υπεράνθρωποι άθλοι των προγόνων μας, μας εμπνέουν και μας ωθούν στην αναβίωσή τους. Έρχεται η ώρα που θα λάβουμε την θέση που πράγματι μας ανήκει στην υφήλιο.

    Από την Αυστραλία εύχομαι κάθε επιτυχία στην προσπάθειά σας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή