Σάββατο 3 Ιουλίου 2010

Θερμοπύλες. Αυτοκτονία ή πίστη για νίκη??




Ιστορικό Πλαίσιο
Βρισκόμαστε στο έτος 480 π.Χ. Ο Πέρσης μεγάλος βασιλιάς Ξέρξης, έχει εξαπολύσει μία τεραστίων διαστάσεων εκστρατεία εναντίον της Ελλάδος. Πάνω από πεντακόσιες χιλιάδες, ίσως και ένα εκατομμύριο πολεμιστές της Ασίας επελαύνουν στην Ευρώπη που μοιάζει αβοήθητη μπροστά τους. Η μοναδική ελπίδα της Ευρώπης είναι το ισχυρότερο της έθνος, οι Έλληνες. Η διχόνοια των Ελληνικών πόλεων-κρατών του Νότου άφησε τη Μακεδονία και τη Θράκη ανυπεράσπιστες και αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν, όπως έκαναν και όλες οι ελληνικές πόλεις στην Ιωνία και τη Θράκη. Η προσπάθεια αμυντικής διάταξης στα στενά των Τεμπών απέτυχε οικτρά. Τώρα οι Σπάρτη σε μια προσπάθεια να αναδειχθεί ηγέτιδα πόλη στην Ελλάδα, στέλνει τον βασιλιά Λεωνίδα με τριακόσιους επίλεκτους της τάξης των Ομοίων στα στενά των Θερμοπυλών. Μαζί τους και εφτακόσιοι ηρωικοί Θεσπιείς και δύο χιλιάδες περίπου ακόμα Βοιωτοί. Το μεγαλύτερο όμως βάρος των επιχειρήσεων θα πέσει στις φονικότερες πολεμικές μηχανές όλων των εποχών, τους Σπαρτιάτες.

Σύγχρονες αντιλήψεις
Οι σύχρονοι ιστορικοί μιλούν με απαράμιλλο θαυμασμό για την αυτοθυσία των Σπαρτιατών και του Λεωνίδα. Οι στρατιωτικοί έχουν ως πρότυπο ηρωισμού τον Λακεδαιμόνιο βασιλιά. Οι περισσότεροι Έλληνες νιώθουμε υποχρέωση και δέος μπροστά στους ήρωες των Θερμοπυλών. Οι Σπαρτιάτες φονέυσανε τους καλύτερους ασιάτες πολεμιστές (μηλοφόρους Μήδους, Αθανάτους) και δείξανε στους υπόλοιπους Έλληνες ότι οι Πέρσες δεν είναι αήττητοι. Για 298 νεκρούς Σπαρτιάτες και σύνολο πεντακόσιους Έλληνες, οι Πέρσες έχασαν περίπου 25 με 27 χιλιάδες άντρες και αν δεν υπήρχε ο προδότης Εφιάλτης οι αριθμοί αυτοί θα ήταν σαφώς υψηλότεροι!! Μη ξεχνάμε ότι μέχρι τη προδοσία είχαν σκοτωθεί περίπου εκατόν είκοσι μόνο Όμοιοι οπλίτες!

Η γνώμη μου

Ένας αμερικάνος καθηγητής μου είπε κάποτε πως εμείς οι Έλληνες πρέπει να είμαστε ευγνόμωνες στον Εφιάλτη καθώς αν δεν πρόδιδε το μυστικό πέρασμα στους Πέρσες, δεν θα μπορούσαμε να πάμε από Αθήνα στη Θεσσαλονίκη καθώς οι Πέρσες θα ήταν ακόμα καθηλωμένοι στη Σπερχειάδα. Ωραίο το αστείο του φιλέλληνα καθηγητή μου αλλά με έβαλε σε σκέψεις. Ο Λεωνίδας δεν αυτοκτόνησε, πήγε στις Θερμοπύλες με 300 μόνο άντρες γιατί πίστευε ότι του ήταν αρκετοί για να κερδίσει!!!!
Είναι θέμα στρατηγικής. Ο απειράριθμος Περσικός στρατός χρειαζόταν τεράστια προσπάθεια για να τραφεί, να λάβει νερό και να έχει τις απαραίτητες υπηρεσίες για να κρατηθεί αξιόμαχος. Ένα τεράστιο δίκτυο διοικητικής μέριμνας και υποστήριξης φρόντιζε για όλα αυτά, αλλά και πάλι δεν θα μπορούσε να είναι αρκετό. Ο στρατός αυτός θα έπρεπε να βρίσκεται διαρκώς σε κίνηση και να καταναλώνει και τους πόρους των περιοχών που κατακτούσε για να μπορέσει να επιβιώσει. Οποιαδήποτε καθήλωση θα σήμαινε και τη καταδίκη του από πείνα και αρρώστιες! Αυτό ακριβώς προσπάθησε να κάνει ο Λεωνίδας!
Η Σπερχιάδα αν και έυφορο μέρος είναι πολλή μικρή για να θρέψει τόσους ανθρώπους. Ίσως η Θεσσαλία θα μπορούσε να καταφέρει κάτι τέτοι και γι'αυτό μετά τη ναυμαχία της Σαλαμίνας ο Μαρδόνιος πήγε να ξεχειμωνιάσει εκεί. Το σχέδιο του Λεωνίδα ήταν απλό. Σιδερένια άμυνα για μια βδομάδα το πολύ και οι Πέρσες θα ξέμεναν από τροφές! Τα περιτώμματα των αντρών και των ζώων θα συσσωρεύοταν και θα ξεσπούσαν αρρώστιες που θα θέριζαν τους βέβηλους Ασιάτες. Ο Ξέρξης θα αναγκαζόταν να επιστρέψει στη Θεσσαλία αλλά ούτε και αυτό θα ήταν και τόσο εύκολο. Φανταστείτε έναν στρατό ενός εκατομμυρίου αντρών με αμέτρητα ζώα, να προσπαθούν να κάνουν μεταβολή μέσα στα στενά της Φθιώτιδας! Το απόλυτο χάος. Οι αποσκιρτήσεις και οι προδοσίες θα διαδεχόταν η μία την άλλη και ο Ξέρξης θα έφευγε με τη συνοδεία του όσο γίνεται γρηγορότερα για να προλάβει τις εξελίξεις στην Ασία και να προστατεύσει την εξουσία του!
Επίλογος
Η γνώμη μου είναι κάπως αιρετική, το ξέρω. Απλά δε μου αρέσει να επαναλαμβάνω τα χιλιοειπομένα και αντίθετα βρίσκω πολύ ελκυστικό το να ξεκινάω συζητήσεις που προβάλλουν την Αρχαία Ελλάδα. Σίγουρα πάντως ο Λεωνίδας και οι Σπαρτιάτες δεν ήταν τρελοί και είχαν συγκεκριμένη στρατηγική για να ηγηθούν τη τιτάνια προσπάθεια της επιβίωσης των Ελλήνων!